Kanal İstanbul Bölgesindeki İhaleler ve Rant Dağılımı

İstanbul’a su sağlayan Sazlıdere Barajı çevresindeki inşaatlar sürerken, Kanal İstanbul bölgesinde yeni ihale süreçleri hız kazanıyor. İhalelerin ardı ardına açılması dikkat çekerken, bu yeni projelerin önemli bir kısmının iktidara yakın isimlere gittiği iddiaları gündeme geliyor. Kanal İstanbul’un 2. bölümü için 10 yeni ihale açılırken, bunun yanı sıra 4 ihale de sonuçlandırılmış durumda ve diğerleri için teklif değerlendirme süreci devam etmektedir.

Son ihalelerden ikisi, toplamda 4 milyar 708 milyon lira bedelle, AKP’nin Diyarbakır ve Şanlıurfa milletvekili aday adayları olan Eşref Keleş ve İbrahim Halil Yanmaz'a ait şirketlere verildi. Bu durum, İhale süreçlerine dair eleştirileri ve tartışmaları yeniden alevlendirdi. Özellikle bu isimlerin geçmişleri göz önüne alındığında, ihalelerin nasıl ve neden bu firmalara verildiği taraftarları arasında sorgulanmaktadır.

Toplu Konut İdaresi (TOKİ), 4 Ağustos 2023 tarihinde Arnavutköy Sazlıbosna 17. Bölge 3. Etap 1054 Konut İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi ihalesini gerçekleştirdi. Bu ihale, Öz Er Ka ve Nira Şirketleri ortaklığına verildi ve toplam bedeli 2 milyar 69 milyon 400 bin TL olarak belirlenmişti. Öz Er-Ka Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Eşref Keleş, 2018 yılında Diyarbakır’dan AKP milletvekili aday adayı olmuş biri olarak kaydediliyor.

Başka bir ihale ise 5 Ağustos 2023 tarihinde düzenlendi. Bu ihalede, Arnavutköy Sazlıbosna 15. Bölge 1265 Konut, 76 Dükkan, bir okul ve bir cami inşaatı ile Altyapı-Çevre düzenlemesi ön plandaydı. İhaleyi, 2011 yılında AKP Şanlıurfa milletvekili aday adayı olan İbrahim Halil Yanmaz'a ait Ilgýn İnşaat kazandı ve ihale bedeli 2 milyar 639 milyon lira olarak belirlendi.

Kanal İstanbul güzergâhında bugüne kadar toplam 28 ayrı ihale düzenlenmiş durumda. Bu ihalelerin büyük bir kısmını iktidara yakın firmalar kazanmış olması dikkat çekiyor. Toplamda 24 bin 150 konut, 1121 iş yeri, 7 cami ve 6 okul için toplam 54 milyar 881 milyon 504 bin TL’lik bir ihale bedeli ödeniyor. Bu veriler, inşaat sektöründeki yandaş ilişkilerini ve rant dağıtımını gözler önüne seriyor.

Bölgedeki üçüncü ihale 6 Ağustos 2023’de gerçekleştirildi. Sazlıbosna 14. Bölge 1. Etap 1003 Konut, 24 Dükkan bir cami inşaatı için yapılan ihale Zinar Harita ve Star Plus ortaklığına verildi. Star Plus Yapı, 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremlerden sonra Hatay’da TOKİ konutu inşa etmişti. Ancak, şantiyede çalışan işçiler, beton ve demir gibi malzemelerde usulsüzlük yapıldığı ve malzeme çalındığı yönünde şikayetlerde bulunmuşlardı.

Son olarak, 7 Ağustos’ta Sazlıbosna 17. Bölge 2. Etap 1068 konut, 36 dükkan ve bir cami inşaatı ihalesi 2 milyar 277 milyon TL bedel ile GEKA İnşaat ve MAQ İnşaat ortaklığına verildi. Bu durum, inşaat sektöründe yaşanan gelişmelerin ve iktidara yakın grupların, projelerden nasıl faydalandıklarının yeniden tartışılmasına sebep oldu.